این مطلب، بخشی از مقاله‌ای است که در “اولین همایش بین‌المللی افق‌های نوین در آموزش و پرورش هزاره سوم” پذیرفته شده است.
شخصیت شامل ویژگی‌های نسبتاً با ثبات و پایدار است که در توصیف آن‌ها از صفاتی همچون زودرنج، مضطرب، پرحرف، درونگرا و برون‌گرا و غیره استفاده می‌شود. تعریف مفهوم شخصیت امر دشوار است و حتی بهترین تعاریفی هم که ارائه شده کاملاً انتزاعی هستند. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش انگیزش تحصیلی بر شکل‌گیری شخصیت دانش آموزان بود. این مطالعه به روش کتابخانه‌ای و از نوع طرح‌های مروری است؛ که در تیترهای فرعی به بررسی نقش انگیزش تحصیلی بر شکل‌گیری شخصیت دانش آموزان می‌پردازد. در نتیجه می‌توان این‌گونه بیان کرد که شکل‌گیری شخصیت یک فرآیند طولانی است و تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. هر فرد در این فرآیند تعامل پویا با محیط و عوامل مختلف دارد. همچنین، شکل‌گیری شخصیت یک فرآیند قابل تغییر است و در طول زمان تحت تأثیر تجارب و رویدادهای جدید قرار می‌گیرد. مدارس و سازمان‌های آموزشی می‌توانند نقش مهمی در ارائه فرصت‌ها و محیط‌های مناسب برای شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان ایفا کنند. از طریق برنامه‌های روانشناختی، تربیتی و رفتاری می‌توان به انگیزش و توسعه شخصیت دانش‌آموزان کمک کرد.
شکل‌گیری شخصیت در دانش‌آموزان، فرایندی پیچیده است که توسط عوامل مختلفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. شخصیت یک فرد، مجموعه‌ای از صفات، ویژگی‌ها، اعتقادات و رفتارها است که هویت و هویت فردی را شکل می‌دهد. ویژگی‌های شخصیتی به طور جزئی تحت تأثیر ژنتیک قرار می‌گیرند. برخی ویژگی‌های شخصیتی مانند همت‌گرایی یا خجالتی بودن ممکن است به طور مشخصی از سوی وراثت متأثر شوند.
تجربیات زندگی در طول دوران کودکی و نوجوانی نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان ایفا می‌کنند. روابط خانوادگی، تعامل با همسالان، تجربیات تحصیلی و جوامع فرهنگی محیطی، همه این‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی در شکل‌گیری شخصیت داشته باشند. مدارس و محیط تحصیلی می‌توانند نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان داشته باشند. رویکردهای آموزشی، ارتباط با معلمان و همکاران، فرصت‌های یادگیری و توسعه مهارت‌ها، همه این‌ها می‌توانند شخصیت دانش‌آموز را تحت تأثیر قرار دهند. محیط فرهنگی و اجتماعی که یک دانش‌آموز در آن زندگی می‌کند، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت او دارد. ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و نظام‌های اجتماعی می‌توانند الگوهای شخصیتی را تعیین کنند و رفتارها و انتخاب‌های دانش‌آموز را تحت تأثیر قرار دهند.
فرآیند خودشناسی و توسعه فردی در طول زندگی، می‌تواند به شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان کمک کند. درک از خود، تمرکز بر قدرت‌ها و توانایی‌ها و مهارت‌ها، ارتقاء هوش هیجانی و ارتباطات مؤثر، همه این‌ها می‌توانند به شکل‌گیری یک شخصیت پایدار و سالم در دانش‌آموزان کمک کنند. مهم است بدانید که شکل‌گیری شخصیت یک فرآیند طولانی است و تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. هر فرد در این فرآیند تعامل پویا با محیط و عوامل مختلف دارد. همچنین، شکل‌گیری شخصیت یک فرآیند قابل تغییر است و در طول زمان تحت تأثیر تجارب و رویدادهای جدید قرار می‌گیرد. مدارس و سازمان‌های آموزشی می‌توانند نقش مهمی در ارائه فرصت‌ها و محیط‌های مناسب برای شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان ایفا کنند. از طریق برنامه‌های روانشناختی، تربیتی و رفتاری می‌توان به انگیزش و توسعه شخصیت دانش‌آموزان کمک کرد. انگیزش تحصیلی یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان است.
دانش‌آموزانی که انگیزه تحصیلی بیشتری دارند، از ویژگی‌های شخصیتی مثبت‌تری برخوردار می‌شوند. برای مثال، انگیزش تحصیلی می‌تواند باعث شکل‌گیری خودکنترلی، مسئولیت‌پذیری و پشتکار شود همچنین دانش‌آموزان با انگیزه‌ی تحصیلی بیشتر تمایل به یادگیری دارند که این امر منجر به شکل‌گیری ویژگی “بازتابندگی” می‌گردد. علاوه بر این، انگیزش تحصیلی باعث افزایش اعتماد به نفس و خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان می‌شود که این خود ویژگی‌های مهم شخصیتی هستند؛ بنابراین می‌توان گفت انگیزش تحصیلی نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان دارد.
نویسنده : هدیه حجابی (معاونت علمی تربیتی آموزشگاه)
تایید کننده : نجمه مدبری (مدیریت آموزشگاه)