زلزله یکی از بلایای طبیعی غیرقابل پیش‌بینی است که همواره خسارات جانی و مالی بسیاری به همراه دارد. ایران به‌دلیل قرارگیری بر روی کمربند زلزله‌خیز جهان، همواره در معرض این پدیده طبیعی قرار دارد. آموزش ایمنی در برابر زلزله و آمادگی برای مقابله با آن می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌ها و حفظ جان افراد داشته باشد. به مناسبت روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش بلایای طبیعی، اهمیت آموزش و اجرای اصول ایمنی بیش از پیش نمایان می‌شود.
اهمیت آموزش ایمنی در مدارس
مدارس به‌عنوان محیطی که تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان را در خود جای داده‌اند، از جمله مکان‌هایی هستند که باید به اصول ایمنی در برابر زلزله توجه ویژه‌ای داشته باشند. آموزش دانش‌آموزان در این زمینه می‌تواند به انتقال این آگاهی به خانواده‌ها و جامعه نیز کمک کند.
اصول اولیه ایمنی در برابر زلزله
1. پناه‌گیری مناسب
در هنگام وقوع زلزله، افراد باید بلافاصله در مکان‌های امن نظیر زیر میزهای محکم، کنار دیوارهای داخلی و به دور از پنجره‌ها و اشیای سنگین پناه بگیرند. این کار از بسیاری از آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.
2. خروج ایمن از ساختمان
پس از اتمام لرزش‌ها، افراد باید به‌صورت آرام و منظم از ساختمان خارج شوند. استفاده از راه‌پله‌ها به‌جای آسانسور و جلوگیری از ازدحام بسیار مهم است.
3. آمادگی در منزل و مدرسه
تجهیز محیط‌های آموزشی و خانگی به کیف امداد، بررسی استحکام ساختمان‌ها و آموزش عملی اعضای خانواده و دانش‌آموزان می‌تواند میزان آمادگی را افزایش دهد.
اقدامات پیشنهادی برای مدارس
1.برگزاری مانور زلزله
اجرای مانورهای عملی با مشارکت دانش‌آموزان و معلمان، بهترین روش برای آماده‌سازی افراد در برابر شرایط واقعی زلزله است.
2. آموزش مربیان و کادر اجرایی
مربیان و کارکنان مدارس باید آموزش‌های لازم در زمینه مدیریت بحران، کمک‌های اولیه و اقدامات اضطراری را دریافت کنند.
3. ایجاد نقشه خروج ایمن
نقشه خروج ایمن از کلاس‌ها و ساختمان مدرسه باید طراحی و در دسترس دانش‌آموزان قرار گیرد. این نقشه‌ها باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و به‌روزرسانی شوند.
نکاتی برای افزایش آگاهی جامعه
• اطلاع‌رسانی درباره مکان‌های ایمن در خانه، مدرسه و محل کار
• آموزش کمک‌های اولیه به خانواده‌ها و دانش‌آموزان
• تقویت زیرساخت‌های شهری و افزایش ایمنی ساختمان‌ها
نتیجه‌گیری
آمادگی در برابر زلزله تنها با اجرای دستورالعمل‌های ایمنی و آموزش مداوم ممکن است. توجه به این اصول در مدارس و دیگر نهادهای اجتماعی می‌تواند جان هزاران نفر را در زمان وقوع زلزله نجات دهد. روز ملی ایمنی در برابر زلزله فرصتی است تا با اجرای برنامه‌های آموزشی و تمرینی، جامعه‌ای ایمن‌تر و آماده‌تر برای مواجهه با این بلای طبیعی داشته باشیم.
نویسنده : نفیسه حسین‌زاده (مربی بهداشت آموزشگاه)
تایید کننده : نجمه مدبری (مدیریت آموزشگاه)