رابطه حکومت محلی حیره با سایر دولتها و قبایل جزیره العرب
سرزمین حیره شهری درسه مایلی کوفه برکناررودفرات بود.به عنوان یکی ازدروازه های تیسفون وقرارگرفتن برسرراههای تجاری چین به مدیترانه باعث می شد که همواره مورد توجه دولتها وقبایل عرب ساکن جزیره العرب قرارمی گیرد.دردوره ساسانیان ،حاکمان حیره از قدرتهای برتر شمال جزیره العرب بودندودرنظراعراب بدوی این حاکمان دارای قدرت برتر،سپاه منظم ونهادهای اجتماعی وسرزمینی بامرزهای مشخص بودند.
ملوک حیره درطول حیاتشان باقبایل ودولتهای جزیره العرب،غسانیان ،کندیان ،یمن روابط مستمر وپیچیده داشتند . روابط باغسانیان ،کندیان و یمن از وضوح بیشتری برخوردار است ، اما رابطه با قبایل پراکنده تا حدودی پیچیده و مبهم است.برسی این روابط نشان می دهد عواملی چون وسعت وقدرت این قبایل نقش قابل توجهی درنوع تعامل ملوک حیره باآنها داشته است.آنچه باعث استحکام بیشتر این روابط می شد بستن پیمانهای سیاسی و اقتصادی و اعطای مقامهای نظامی به این قبایل و سران آنها بوده استو ملوک حیره با سپردن این امتیازات در صدد جلب همکاری آنان بود،چراکه ازلحا ظ نظامی ملوک حیره به نیروی جنگی قبایل نیاز داشتند و بخشی از سپاهیان حیره ازاین قبایل تامین می شد.با وجود ساختار قبیله ای و به کارگیری این قبایل در سپاه ،ملوک حیره نمی توانستند قدرت بلا منازع باشند. همچنین روحیه آزاد وگریز از مرکز اعراب تا حدودی استبداد ملوک حیره را تعدیل می کرد. با وجود رؤسای قبایل وشیوخ ، این طبع سرکش اعراب تاحدودی تعدیل می شد.به همین دلیل ملوک حیره باجلب همراهی روسای قبایل توان نظامی و اقتصادی خود را حفظ می کردند.
بطور کلی ملوک حیره در رابطه با قبایل عرب ساکن جزیره العرب،سیاست واضح و یکسانی نداشتند و این سیاست تابعی از موقعیت سیاسی-نظامی وجمعیتی قبایل مورد نظر بوده است.اگرچه ملوک حیره درزمینه داخلی ورابطه با قبایل عرب تا حدودی مستقل بودند،اما در روابط با غسانیان و امرای یمن و کندیان تابع سیاستهای کلان امپراتوری ساسانی بودند.یمن با وجود موقعیت مهم جغرافیایی نقش قابل توجهی در مسأله اقتصادی –تجاری ایران ساسانی داشت.غسانیان و کندیان به عنوان دشمنان حیره ،از لحاظ سیاسی و نظامی دارای اهمیت بودند و ملوک حیره بیشترین توان نظامی خود را در رقابت و مقابله با آنها به کار می بردند.
نویسنده : دبیر محترم مطالعات ، خانم اعظم فرقانی
تایید کننده مطلب : مدیریت آموزشگاه ، خانم نجمه مدبری